اسکناس‌نویسی: بازسازی معنایی تجربه‌ی کنشگران

نوشتن و درج مطالب روی اسکناس‌ها پدیده‌ای به نسبت نوین است که تفاسیر مختلفی درباره‌ی آن شکل گرفته امّا تا کنون مورد بررسی علمی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر، به منظور فهم شرایط، تعاملات و پیامدهای مربوط به اسکناس‌نویسی با روش نظریه‌ی زمینه‌ای انجام گرفته است. داده‌های این مطالعه از طریق تحلیل محتوای اسکناس نوشته‌ها و مصاحبه‌ی عمیق با اسکناس‌نویسان گردآوری شده است. با کمک روش‌ نمونه‌گیری با حداکثر تنوع با 26نفر از مطالعین کلیدی مصاحبه شده است تا اشباع نظری حاصل گردد، نهایتاً داده‌های گردآوری شده در قالب198 مفهوم،21 مقوله عمده و نهایتاً یک مقوله هسته کدگذاری و تحلیل شده‌اند. نتایج مصاحبه با اسکناس‌نویسان کرمانشاهی نشان داد که کنش‌گران در واکنش به «ساخت محدود فرصت‌های سیاسی»، «اختلال رابطه‌ای»، «فشارمعیشتی» و «عقده و محرومیت» خویش به پدیده‌ی اسکناس‌نویسی روی آورده‌اند. در این میان «نبود منع قانونی» به عنوان زمینه‌ی تسهیل‌گر و «تأثیر رسانه‌های بیگانه» به عنوان شرایط مداخله‌گر عمل می‌کنند. کنش‌گران در راهبردهای خویش اسکناس‌نویسی را به منظور«ارتباط با دیگران»، «جلب توجه»، «ساخت کانال ارتباطی جدید»، و به مثابه «ابزار اعتراضی»،«کنش سیاسی مخفی»، «تخلیه‌ی روانی» و «تفنّن» تجربه کرده و نیز برای «ترویج مذهبی» به کار می‌گیرند. آن‌ها «رسانه‌شدگی پول»، «مقاومت پنهان» و «آگاهی بخشی» را پیامدهای مثبت این امر و «آسیب اقتصادی» و «جلوه‌ی نامناسب ملّی» را پیامدهای منفی آن تلقی می‌کنند. مقوله‌ هسته‌ نیز که دیگر مقولات کلّی را شامل می‌شود مقوله‌ی «برساخت شبکه‌ی ارتباطی جدید به ‌مثابه جایگزین محدودیت‌ها» است.